Leren in de praktijk: voltijdopleiding jaar 1, 2 en 3
Een student van de voltijd-lerarenopleiding kan deelnemen aan verschillende programma's. In het eerste jaar bijvoorbeeld zijn er twee vormen van leren in de praktijk:
In het tweede en derde jaar worden studenten gedurende een bepaalde periode voor een aantal dagen per week in het Friesland College geplaatst om met wisselende leerdoelen hun bekwaamheid te vergroten. Centraal staat steeds: op zoek gaan naar de leervraag, zodat uitdagende en gevarieerde activiteiten leiden tot groei in het docentschap.
Flankerend aan het werkplekleren organiseert de Opleidingsschool FC-NHL voor de studenten begeleidende bijeenkomsten die plaatsvinden in de praktijk. Deze bijeenkomsten worden altijd verzorgd door een FC- en een NHL-docent samen. Hulp, intervisie, uitdaging en inspiratie staan centraal: samen leren en eigenaarschap nemen. Ook leren over het werk in het mbo komt aan de orde: wat betekent het om intensief samen te werken met de beroepspraktijk van de mbo-student, wat is coaching, hoe beoordeel je in het mbo, enzovoort. Verbinding met de theorie komt tot stand op basis van de leervraag vanuit de praktijk van de student.
Lio’s
Het lio-traject in het Friesland College heeft een bijzondere vorm: de lio doet in dit jaar álles binnen de context van het Friesland College. Zo wordt het onderzoeksdeel, uitmondend in een didactisch ontwerp, begeleid in de leerwerkplaats door onderzoeksbegeleiders van zowel het Friesland College als NHL Stenden. Ook de ‘terugkomdagen’ vinden niet plaats op het instituut, maar binnen het Friesland College. Elke woensdag volgen de lio’s van de Opleidingsschool FC-NHL trainingen in het Friesland College, hebben ze intervisiebijeenkomsten, organiseren ze activiteiten rondom leren, enz. Elke vrijdagmiddag is er leerwerkplaats: een actieve middag waarbij lio’s op allerlei terreinen aan de slag zijn met hun leren. De lio-groep heeft zelf invloed op de inhoud van het traject. Individueel leren wordt gecombineerd met groepsleren.
Kenmerkend voor het lio-traject van de Opleidingsschool FC-NHL is dat alles in verbinding staat: praktijk, theorie, reflectie, onderzoek, begeleiding, enz. In deze rijke leeromgeving wordt veel geboden, maar we ook veel gevraagd: elke lio wordt geacht intensief te leren.
Kopopleiding
De kopopleiding is een eenjarige docentopleiding voor hbo-gediplomeerden. In één vol en intensief jaar leren studenten in een vakgebied waarin zij deskundig zijn, les te geven in het tweedegraads gebied. Er zijn bijvoorbeeld kopopleidingen voor Omgangskunde, Economie, en Engels.
Een groot deel van de kopopleiding speelt zich af op de werkplek. Zo wordt ook het onderzoek begeleid binnen de Opleidingsschool FC-NHL. Waar mogelijk vinden ook begeleidende bijeenkomsten plaats in de praktijk. Hierbij werken de beide Friese mbo-Opleidingsscholen samen, zodat er extra aandacht is voor het werken in het mbo. Kopstudenten vinden aansluitend aan hun opleiding regelmatig een baan in het Friesland College.
Flexopleiding
Studenten van de flexopleiding (deeltijd) vinden voor kortere of langere tijd een plek in het Friesland College voor hun werkplekleren. Maatwerk is daar het uitgangspunt: zoveel mogelijk wordt het leren vormgegeven op de werkplek / in het team zelf, waar mogelijk samen met andere lerenden op die plek, bijvoorbeeld deelnemers aan het traject Pedagogisch Didactisch Getuigschrift. Ook docenten van het Friesland College doen soms een flexopleiding.
Pedagogisch Didactisch Getuigschrift
De PDG-opleiding is bedoeld voor vakbekwame beroepsbeoefenaars die als zij-instromer (gaan) werken in een ROC. Je moet daarvoor minstens een aantal jaren beroepservaring hebben opgedaan in een voor het mbo relevant beroep. De opleiding is bedoeld voor deelnemers met een hbo-diploma; kandidaten die daarover niet beschikken, kunnen toch in aanmerking komen als ze aantoonbaar beschikken over een hbo-werk- en denkniveau.
De Opleidingsschool FC-NHL werkt voor het PDG-traject samen met de andere noordelijke ROC’s. Het traject duurt in principe 2 jaar. De ene week heeft de student samen met collega’s uit andere ROC’s scholing bij NHL Stenden, in Leeuwarden of in Groningen, waarbij docenten van NHL Stenden lesgeven. De andere week zijn er activiteiten binnen het eigen ROC: intervisiebijeenkomsten en bijeenkomsten over uiteenlopende onderwerpen die relevant zijn in die eigen setting, zoals: gebruik van ICT in de les, het kwalificatiedossier, verschillende verschijningsvormen van de beroepspraktijk, enzovoort. Bij die andere activiteiten werkt het Friesland College nauw samen met ROC De Friese Poort. De totale omvang van de opleiding is 60 ec, wat overeenkomt met één studiejaar van een voltijds lerarenopleiding. De helft van de opleiding vindt plaats op de leerwerkplek; de eigen lespraktijk is tevens de plek waar de docent in opleiding het geleerde toepast.
Tijdens de PDG-opleiding komen onderwerpen aan bod als pedagogische en didactische kennis, inzicht en vaardigheden. Studenten leren en werken met anderen samen, voeren opdrachten uit, maken een aantal beroepsproducten, verbinden praktijk en theorie, en doen een onderzoek (didactisch ontwerp). Binnen het Friesland College krijgt elke deelnemer een coach die het traject volgt en begeleidt; op de werkvloer is er een maatje om mee te sparren.
Pedagogisch Didactische Aantekening voor instructeurs
Het PDA-traject is bedoeld voor instructeurs en praktijkexperts die werkzaam zijn in het mbo. Het is een eenjarig traject. Het doel van de opleiding is het verwerven van de benodigde pedagogisch-didactische vaardigheden om het beroep van (beginnend) instructeur of praktijkexpert op een professionele manier te kunnen uitoefenen. De eigen dagelijkse praktijk van de deelnemers is het startpunt voor de verdere ontwikkeling gedurende het traject. Dit traject bieden wij samen aan met NHL Stenden en het is zo opgezet dat er voldaan wordt aan de bekwaamheidseisen die per 1 augustus 2018 gelden voor een instructeur/praktijkexpert in het mbo. Vanaf deze datum moet elke nieuwe onderwijsondersteuner/instructeur ook voldoen aan de nieuwe eisen.
Gedurende het traject hebben studenten eens in de twee weken een dagdeel les bij NHL Stenden, in Leeuwarden of Groningen. Daarnaast doen ze zelfstudie. Het traject wordt afgesloten met een eindassessment. In totaal bedraagt de studielast 500 uur.
Startende (bevoegde) docenten
Na het behalen van een diploma gaat de docent aan de slag als startende bevoegde docent. Dat lijkt een logisch vervolg op de opleiding, maar de ervaring leert dat er in de eerste jaren van het docentschap, de zogenaamde inductiefase, van alles op je af komt. De docent heeft niet meer de steun en reflectiemomenten van de opleiding achter de hand en moet vaak volop ‘aan de bak’. Een plek vinden in het werk en in het team is ook vaak een uitdaging. De starter krijgt allemaal nieuwe taken en het is veel.
De Opleidingsschool FC-NHL stelt zich ten doel ook in deze fase docenten goed te ondersteunen. Zo geven collega's en leidinggevende steun: een maatje in het team helpt de docent op weg en een coach kijkt af en toe mee. Daarnaast biedt de Opleidingsschool extra ondersteuning in de vorm van intervisie en een aanbod van workshops: leren gaat steeds door.