Visie op leren
Het Friesland College en NHL Stenden leiden beide op voor een beroep. Daarbij hebben medewerkers allerlei impliciete en expliciete opvattingen over hoe mensen leren, deels op basis van de visie van het instituut waarbij ze werken, deels gebaseerd op eigen studie en ervaringen. Deze rijkdom aan opvattingen werkt positief voor het leren van de student op de werkplek. Immers: in het onderwijs is de verscheidenheid groot en de toekomstige docent zal daarin zelf een plek gaan innemen. Rolmodellen van verschillende aard en opvattingen zijn daarom een verrijking van de leeromgeving.
Hieronder worden beknopt enkele kernideeën weergeven die ontstaan zijn door het samen optrekken bij het opleiden in de school.
Leren is op zoek gaan
Om ontdekkingen te doen, moet je op weg gaan. Je kunt natuurlijk leren van wat er per ongeluk op je pad komt, maar werkelijk en intensief leren wordt sterk bevorderd als je opzoekt wat je nog niet kent. De docent in opleiding is uiteindelijk op zoek naar zijn identiteit als docent. Wie ben ik? Hoe wil ik zijn in mijn beroep? De student moet daarom voortdurend uitgenodigd en gestimuleerd worden om die experimenten op te zoeken die hem daarover informatie opleveren. De omgeving rond de student moet deze vragen stimuleren in plaats van beantwoorden. De student maakt in dit proces soms een worsteling door, maar ook dat bevordert het leren.
Leren in de authentieke context
De krachtigste leeromgeving is de echte praktijk. In de visie van het Friesland College heet dat 'praktijkgestuurd leren'. Bij deze vorm van leren start het leren in de praktijk en komen de leervragen van daaruit op. Dit concept wordt binnen de Opleidingsschool FC-NHL niet rigide uitgevoerd, maar het leren op de werkplek is wel steeds de start van alles wat eromheen gebeurt aan begeleiding en stimulans. Het leren in de context wordt pas rijk als het niet blijft bij ervaringen, maar als er betekenis aan gegeven wordt door een voortdurende koppeling aan de persoon van de student, aan de theorie en aan het vak waarin de student lesgeeft. Zonder reflectie beklijft het leren niet en blijft transfer achterwege. Het sterke van de verdieping direct op de werkplek is dat de begeleidende collega kan helpen meteen de onderliggende vraag te formuleren, waardoor deze niet 'verdampt'.
Leren in het hier en nu
In ieder leertraject op weg naar het docentschap moeten bepaalde zaken aan de orde komen. Maar dat hoeft niet noodzakelijkerwijs in een vaste volgorde, dat is zelfs onwaarschijnlijk. Er doet zich een situatie voor, er wordt gedrag getoond, er gebeurt iets onverwachts, er wordt een patroon zichtbaar: het aangrijpen van het moment maakt het leren rijk. Leren in het hier en nu vereist wel dat er overzicht blijft over wat de student te leren heeft. Het leren moet breed blijven, wil het op termijn leiden tot vakmanschap over de hele linie. Kernbegrippen blijven daarbij: ruimte en aandacht.
Permanent leren in gezamenlijkheid
De maatschappij verandert voortdurend, de student verandert voortdurend, het onderwijs verandert voortdurend. Een goede docent blijft zich steeds ontwikkelen. De kiem daarvoor moet in de studie al gelegd worden. De startbekwame docent moet zich in de loop van zijn traject ontwikkeld hebben tot een zelfsturende professional. Dat maakt het opleiden in de school ook van groot belang voor de zittende docenten: het begeleiden van de student stimuleert het eigen leren dat voortdurend nodig is. Over en weer een 'critical friend' zijn sorteert een sterk leereffect.
Visie op samen opleiden
NHL Stenden en Friesland College willen nadrukkelijk samen het pad gaan van het creëren van een rijke leeromgeving voor de docent in opleiding. Samen opleiden heeft waarde voor alle betrokkenen en leidt tot beter onderwijs op beide instituten. Hieronder belichten we een tweetal aspecten van het samen opleiden. We baseren ons daarbij op een jarenlange ervaring, en we willen in de toekomst daarop voortbouwen tot een nog beter resultaat.
Vertrouwen
Bekend maakt bemind. Een essentieel aspect van de samenwerking is elkaar leren kennen en waarderen. Wij bereiken dat vooral door veel samen te doen; we werken veelal in 'tandems'. Zo zijn aan het werkplekleren van de studenten bijeenkomsten gekoppeld die geleid worden door een duo bestaande uit een FC-collega en een NHL-collega. Maar dat is niet de enige vorm; er vinden ook over en weer stages plaats, waardoor het onderwijs in het hbo respectievelijk mbo zichtbaarder wordt voor de betrokkenen.
Persoon van de docent centraal
Een docent heeft zichzelf als instrument. Hoe hij zichzelf vormt en hoe zich dat verhoudt tot zijn studenten en zijn collega's, bepaalt hoe succesvol zijn onderwijs is. Naast alle vakinhoudelijke en aanverwante scholing staat de persoonlijke ontwikkeling centraal. Ook daarin is kwetsbaar durven zijn een van de bepalende factoren. Leren verloopt behalve grillig ook cyclisch. Student en docent komen al lerend steeds weer hun eigen patronen en daarmee zichzelf tegen. De eigen persoon zien als onderdeel van de professionaliteit is belangrijk voor wie zich wil ontwikkelen.