Vrijheid op een tegel

‘Toekomst zit in elke seconde.’ Dan is het belangrijk dat je zélf steeds je keuzes kunt maken, zegt Caitlin Bouma. Daarom schrijft zij die wijsheid letterlijk op een tegeltje, dat in het voorjaar - samen met honderden andere tegeltjes - een plek krijgt in een muur op de FC-campus in Leeuwarden. Dat is het tastbare resultaat van deze samenwerking van het Friesland College met het Fries Museum, dat in dit jaar van ’75 jaar Vrijheid’ verhalen over de Tweede Wereldoorlog vertelt in de tentoonstelling ‘Oog in oog met Oorlog in Friesland’ en in het Verzetsmuseum.

Zo’n dertig groepen van diverse opleidingen maken hier kennis met beelden en verhalen uit die tijd. Over collaboratie en verzet, over honger en bevrijding… ‘Zo snijdt het mes aan twee kanten’, stelt FC-docent Bert van den Berg die dit project trekt: ‘Aandacht voor het landelijk thema ’75 jaar Vrijheid’, waarbij de student zich er bewust van kan worden dat vrijheid niet vanzelfsprekend is,  én we brengen de student in het museum in aanraking met kunst, cultuur en creativiteit.’

Naar het nu
‘Wat zijn nou daden van verzet?’ Museumdocent Jaike Hogenhuis stelt veel vragen tijdens haar ronde met eerstejaars van de opleiding Sociaal Werk door het Fries Museum. Dat een foto vroeger heel andere gevolgen kon hebben dan nu, blijkt wel uit het verhaal van een groep jonge mannen die voor de camera een ‘W’ vormt met de vingers. ’Van Wilhelmina, als teken van verzet… Maar waar je nu om een foto hooguit flink wordt aangepakt op social media, belandden zij allemaal in een kamp.’

Die link naar de huidige tijd komt helemaal naar voren in de laatste ruimte, waar portretten hangen van elf Friezen die vertellen over hoe zij nu vrijheid beleven. Roos bijvoorbeeld die ondanks haar fysieke handicap alles uit haar leven probeert te halen, Manon die als man werd geboren maar nu als vrouw door het leven gaat, Maysam die in Iran niet mocht dansen en hier nu een dansschool heeft…

Op een tegel
Met deze inspiratie in de bagage steekt de groep FC-studenten over naar het Princessehof, om daar op een tegeltje te verwoorden wat zij dan als vrijheid zien. Zulke tegeltjes werden vroeger gemaakt door onderduikers, zegt Jaike: ‘Om de verveling te verdrijven.’ Er zijn diverse fraaie voorbeelden van te zien in vitrines in het atelier van het museum.

En wat teken je dan? Wresh maakt een sierlijke duif. ‘Het internationale symbool van de vrijheid’, zegt hij. Zijn buurman Djamil heeft een ander idee: een groen weedblad op een geel strand…’Ik dacht: Bob Marley, zon… Dat moet een ultiem gevoel van vrijheid geven.’ Noëlle zoekt het liever in de natuur, met mooie bloemen. ‘Dat voelt goed.’ En Isa kiest voor een kleurige vlinder, die in volle vrijheid kan fladderen in de wind. Naar waar zij maar wil…