Voor innovatie en technologie in de zorg

Hoe kun je een slimme mat voor het bed van een cliënt in de ouderenzorg benutten om niet alleen te signaleren dat hij of zij opstaat, maar er ook voor te zorgen dat het slaapritme zo min mogelijk wordt verstoord? Helpt een zorgrobot om een cliënt met zwaar Korsakov met meer houvast door de dag te krijgen? En hoe bruikbaar is een zitcrosstrainer in de ouderenzorg?

Onderzoek
Het keuzedeel Zorginnovatie en Technologie bestaat voor een groot deel uit onderzoek, dat start met een vraag uit de eigen praktijk. Dat heeft twee voordelen, merkte Bianca Rooks: je staat voor een uitdagende en verdiepende opdracht die zeker zin heeft én je kunt het onderzoek uitvoeren in je eigen praktijk.

Zo werd zij als zorgcoördinator bij Meriant in Heerenveen enthousiast over de mat die ook registreert dat iemand ’s nachts na een bezoek aan het toilet weer zelf in bed kruipt. ‘Dat is voor de cliënt wel zo prettig, want je hebt er niet de drukte bij gehad van een verzorger die je komt helpen. Je slaapt gemakkelijker weer in.’

‘Pratende bloempot’
Niet altijd heeft technologie het effect dat je ervan verwacht. Zo had Anton van der Ploeg de hoop dat zorgrobot Tessa, die oogt als ‘een pratende bloempot’, een cliënt met zeer zwaar geheugenverlies beter zou helpen dan de eindeloze reeks briefjes met instructies over het ritme van een dag. Dat is nu de praktijk bij de groep die hij begeleidt in Toutenburg (Noorderbreedte).

‘Tessa zou hem wat meer privacy geven, dacht ik. Maar hij werd er angstig van. Hij luisterde wel naar de ‘opdrachten’ maar vergat ze eigenlijk meteen weer. Moest hij nou tanden poetsen? Of was het tijd voor het ontbijt? Tessa kan een perfect middel zijn, maar niet altijd. Hier was het aloude briefje beter. ’ Als tweede onderzoek stortte Van der Ploeg zich op de voordelen van goede fotografie van wonden, waarvoor een arts dan niet steeds naar de instelling hoeft te komen. ‘En dat komt nogal eens voor.’

Vraagbaak
Louise de Haan, bewegingsagoog bij Meriant in Heerenveen, beproefde met heel wat cliënten de geavanceerde crosstrainer waarbij je kunt zitten. Dat voelt wel zo vertrouwd voor ouderen, merkte zij: ‘Het was een groot succes.’ Haar volgende stap is dat zij binnen Meriant in beeld gaat brengen wat Meriant allemaal in huis heeft op het gebied van bewegen, hoe dat alles beter is in te zetten én in verschillende locaties is uit te proberen binnen een ‘innovatiehoek’. ‘Zo kun je je kennis binnen de instelling breder inzetten.’

Zo is ook Bianca Rooks beschikbaar als vraagbaak, bijvoorbeeld als een cliënt moeilijk kan slapen. ‘Wat kun je dan aan technologie inzetten om het gedrag te beïnvloeden? Dan gaan we  samen op zoek, want er is inmiddels van alles.’

Kennis delen
Het keuzedeel richt zich sterk op die vaardigheid om uit te zoeken wat er is en wat kan werken. Minke Bergsma, docent van het Friesland College: ‘In overleg met Alliade en NHL Stenden Hogeschool hebben we een curriculum ontwikkeld, dat vooral is ingericht als een training in onderzoek. Hiermee leidt je ‘aandachtsvelders’ op, die hun kennis binnen een instelling willen en kunnen delen.’

Dat begint al tijdens de opleiding. Bianca Rooks: ‘Het is prettig om op te trekken met collega’s uit andere hoeken van de zorg. Hoe doen jullie dat? Je kunt nog zo veel beurzen bezoeken, maar de verhalen uit de praktijk zijn altijd beter. Dan leer je van elkaars successen.’ En met hun certificaat van het keuezedeel kunnen zij stevig verder om het voortouw te nemen in vernieuwing van de zorg.