Met de juiste ‘touch’ kan onderwijs jonge mensen écht op weg helpen. In hun werk én in hun leven, om zo een nieuwe generatie kansen te geven… Hoe? Door oprechte aandacht voor wat de ander beweegt, stelde docent en schrijver Amin Asad in de nieuwjaarsbijeenkomst van het Friesland College. Coen Jutte, veranderkundige en cabaretier, daagde hierna alle medewerkers uit met wat voorproefjes over lef en omgaan met gemak én ongemak in deze tijd van fusie en verandering.
Na een aantal jaren waarin dat niet mogelijk was door corona, kon nu de traditionele bijeenkomst in het Posthuis Theater in Heerenveen maandag weer eens zonder beperkingen doorgaan. Voor de laatste keer, memoreerde CvB-voorzitter Carlo Segers. Halverwege dit jaar gaan FC en ROC Friese Poort immers volledig samen. Per 1 januari 2023 zijn de scholen wel bestuurlijk gefuseerd. ‘Als enige hier ben ik dus al in dienst bij Firda.’
Mooi maar nog een tikje vreemd, erkende hij. Ook een noodzakelijke stap… ‘Voor de toekomst van de regio is het heel belangrijk dat we deze stap nú maken, om jongeren perspectief te blijven geven.’ Dat vraagt nog een hoop inzet, van iedereen. ‘Het zal ook niet altijd juichen zijn.’ Soms is veranderen frustrerend. ‘Daar moeten we met z’n allen eveneens oog voor hebben.’ Dan is het zaak om respect voor elkaar te houden en steeds verbinding te zoeken. ‘Dan blijven we in gesprek.
Zo was verbinding het centrale thema in deze bijeenkomst. Elkaar zien, stelde Carlo Segers, is ook in het onderwijs essentieel om jongeren aan te zetten om zich breed te ontwikkelen in persoonlijke ‘skills’: ‘Dat is vele malen belangrijker dan het aanleren van beroepscontext.’
Hier sloot het verhaal van Amin Asad naadloos bij aan. Als docent recht op mbo en hbo in Utrecht steekt hij veel meer tijd en energie in persoonlijke aandacht dan in overdracht van kennis. Onderwijs leidt niet alleen op voor werk, stelde hij, maar voor het leven. ‘En wij, mensen in het onderwijs, maken het verschil.’ Een nieuw inzicht? Asad citeerde Euclides: ‘De meeste ideeën in het onderwijs zijn niet nieuw. Maar niet iedereen kent de oude ideeën.’
Als zoon van Iraakse ouders die na een moeizame vlucht in Nederland belandden, heeft Asad (36) zich door allerlei obstakels - waaronder vooroordelen – heen gewerkt om zelf kansen af te dwingen en nu als docent recht in het mbo en hbo een gelukkig leven te leiden. Dat verhaal vertelt hij in zijn klas. Die kansen wil Asad ook zijn studenten bieden. Niet door het overdragen van bakken kennis, maar vooral door nauw contact en echte aandacht voor de student en zijn of haar verhaal.
Relatie gaat voor prestatie. ‘Dan gaat het om durf en doorzetten, om geloof in dromen.’ Dit fundament van het onderwijs wordt volgens Asad te vaak naar de achtergrond gedrongen door vaste nummers als toetsen en voorbereiden op examens. ‘Maar als we in contact staan met elkaar, kan iedereen in het onderwijs bijdragen aan de positieve ontwikkeling van studenten.’
Die persoonlijke vorming is belangrijk in het Friesland College, ROC Friese Poort én straks in Firda. En de weg naar die nieuwe organisatie vraagt ook om verbinding, om samen andere paden te zoeken dan de vertrouwde. Dat kost altijd moeite, stelde veranderkundige Coen Jutte. Dat vraagt vaak om lef en een positieve houding, om buiten de veilige comfortzone te gaan. Maar ook moet er ruimte zijn om ergens moeite mee te hebben, om even geen zin te hebben en je daar dan niet schuldig over te voelen.
Voor al deze varianten en het trainen van de emotionele intelligentie had Jutte als cabaretier heel wat oefeningen in petto, om medewerkers uit te dagen tot zingen en dansen op het podium óf om dat juist niet te doen en daar geen moeite mee te hebben. Om bewust keuzes te maken en soms ook groepsdruk te weerstaan… Om te accepteren dus dat samenwerken een spannend en ingewikkeld proces is, waarin je vooral elkaar moet respecteren.
Foto’s Saar Eskandari