×
Samen kunnen ROC Friese Poort en het Friesland College - nu en in de toekomst - zorgen voor een breed en nabij aanbod aan eigentijds mbo voor jongeren en volwassenen in Friesland en Noordelijk Flevoland. Door een fusie kunnen de scholen allerlei uitdagingen het hoofd bieden en bouwen aan sterk en innovatief mbo, dat inzet op vakmanschap én persoonlijke ontwikkeling van studenten.
Dat is de uitkomst van een uitgebreid vooronderzoek door organisatieadviesbureau Turner naar kansen voor vergaande samenwerking van de scholen. Hierin komt naar voren dat het Friesland College en ROC Friese Poort weliswaar op een aantal punten verschillen, maar in de praktijk ook veel overeenkomsten hebben.
De Colleges van Bestuur van beide scholen willen dan ook verder met een vervolgonderzoek, met de intentie te komen tot een volledige fusie van de instellingen – voorafgegaan door een bestuurlijke fusie. Dit voornemen is gepresenteerd aan de betrokken Raden van Toezicht, ondernemingsraden en studentenraden.
Uitdagingen
Het mbo, en daarmee ook mbo in Friesland en Noordelijk Flevoland, staat voor stevige uitdagingen: demografische ontwikkelingen als vergrijzing en krimp, een tekort aan vakmensen als gevolg van een dreigende mismatch tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt en een kortere doorlooptijd van beroepen in een snel veranderende samenleving.
De regio vraagt om investeringen om jongeren en steeds vaker ook volwassenen op te leiden voor de arbeidsmarkt van nu en de toekomst. Het werkveld zoekt naar transparantie en eenduidigheid in toegankelijk mbo om deze ontwikkeling samen vorm te geven.
Tot slot vergen maatschappelijke en technologische ontwikkelingen forse inzet en investeringen van het mbo. Tegelijkertijd vraagt de krimp om een efficiënte bedrijfsvoering en afschaling van budgetten. Het in stand houden van een breed opleidingsaanbod met een goede geografische spreiding over de regio komt hierdoor onder druk te staan. Dit geldt eerst vooral voor kleine opleidingen en locaties, die wel belangrijk zijn voor de ontwikkeling in een regio. Verdere krimp zal in de toekomst ook druk geven op de (kwaliteit van) bedrijfsvoering.
Remco Meijerink, voorzitter College van Bestuur ROC Friese Poort: “Onderwijs draait om het belang van de student. Hoe kun je hem of haar verder helpen? Maximaal voorbereiden op een complexe wereld, die snel verandert en vraagt om voortdurend aanpassen? Dit is ook wat het werkveld van ons mag verwachten. Het vooronderzoek laat zien dat we gezamenlijk van grotere betekenis zijn voor Friesland en Noordelijk Flevoland dan ieder afzonderlijk.”
Alles in kaart
De regio is gebaat bij een ambitieus en sterk mbo dat samenwerkt met het werkveld en andere partners om deze maatschappelijke uitdagingen aan te gaan. Hierin ligt een gemeenschappelijke opdracht voor het mbo. In februari, maart en april van 2021 zijn door diverse werkgroepen waarin beide geledingen waren vertegenwoordigd samen met adviesbureau Turner dan ook de uitdagingen, het samenwerkingspotentieel en de risico’s voor vergaande samenwerking in kaart gebracht.
Na een reeks intensieve gesprekken is de conclusie dat beide scholen een sterk profiel hebben, in de regio én landelijk, en dat onderlinge verschillen soms zijn uitvergroot om onderscheidend te zijn. In de praktijk zijn er echter ook veel overeenkomsten op belangrijke terreinen als een breed portfolio aan opleidingen, samenwerking met het werkveld en de ontwikkeling van modern mbo.
Verschillen liggen op vlakken als identiteit, onderwijsvisie en besturingsmodel. In het vooronderzoek zijn echter veel aanknopingspunten gevonden om de sterke punten van beide instellingen samen te brengen tot een gemeenschappelijke visie op onderwijs, identiteit en organisatie. Zo stellen beide scholen de persoonlijke ontwikkeling van studenten centraal, gericht op het individu én de relatie tot de wereld. Vanuit een andere achtergrond, maar de waarden zijn complementair. Dan blijft er voldoende ruimte voor pluriformiteit en eigenheid, het maken van keuzes en de menselijke maat.
Ambitie
In het vooronderzoek bleek dat samenwerking de ambities van beide instellingen versterkt en ruime mogelijkheden biedt om de uitdagingen in Friesland en Noordelijk Flevoland met innovatief mbo het hoofd te bieden. Het belangrijkste potentieel zit in samen flexibiliseren, digitaliseren en innoveren voor baanbrekend onderwijs, dat in de regio aansluit en liever nog vooroploopt bij ontwikkelingen in het werkveld.
Belangrijk is eveneens het ontwikkelen van een flexibel en modulair onderwijsaanbod als antwoord op arbeidstekorten, veranderende beroepen en vragen uit het sociaal domein. Dit sluit aan bij de groeiende vraag naar om- en bijscholing van volwassenen, in het kader van een Leven Lang Ontwikkelen.
Bovendien kan de relatie met het werkveld worden versterkt door één gezicht, één loket en één werkwijze voor organisaties en bedrijven. Dit is ook een vraag vanuit het werkveld, waarin het begrip afneemt voor het naast elkaar bestaan van twee instellingen in de regio. Door samen te werken kan een breed en toegankelijk onderwijsaanbod worden gegarandeerd voor studenten in de regio én is er potentieel om kwaliteitswinst te realiseren in doelmatige bedrijfsvoering.
Samenwerking
Een verregaande bundeling van krachten van het Friesland College en ROC Friese Poort is nodig om deze kansen te verzilveren. Maatschappelijke en regionale uitdagingen vragen om vereende krachten in een stevig en innovatief mbo. “Eén ding is helder, nu we staan voor dezelfde uitdagingen: concurrentie is niet een gezonde manier om het onderwijs te verbeteren. Dan gaat het vaak om randzaken, niet om de inhoud. Laten we eerlijk zijn: samenwerken is ook zoeken, investeren, elkaar leren vertrouwen. Maar als dat lukt en we kunnen elkaar versterken, is er heel veel mogelijk,” zegt Carlo Segers, voorzitter College van Bestuur Friesland College.
Een volledige fusie van de instellingen biedt de meeste slagkracht. Zo’n instellingenfusie vraagt om een gezamenlijke koers en een gezamenlijke visie op identiteit, onderwijs en besturing van de organisatie waarin zowel ROC Friese Poort als het Friesland College zich herkennen.
Besloten is daarom de volgende onderwerpen nader uit te werken om tot een definitieve keuze -bestuurlijke fusie of instellingenfusie - te komen:
Opzet is om dit vervolgonderzoek in het najaar van 2021 af te ronden, om voor 1 januari 2022 definitief te besluiten over een eventuele fusie en een goed tijdpad hiervoor.