Een straf uitzitten, dat is vast pittig. Maar je kunt de tijd ook gebruiken om beter in de samenleving terug te keren, om te werken aan een andere toekomst. Dát is wat drie gedetineerden voor ogen hadden, toen zij in de PI Leeuwarden startten met hun opleiding timmeren van het Friesland College. Onlangs kregen ze hun diploma. ‘Daar ben ik trots op’, zegt een van hen. ‘Dit biedt perspectief.’
Met kleurige slingers en een boekentas aan een vlaggenstok was het echt even een feestje in de houtwerkplaats van PI Leeuwarden, toen directeur Fenke Rond van de FC-school voor Techniek en Technologie de diploma’s kwam uitreiken. Timmeren op niveau 1, als opstap naar meer, en heel waardevol omdat het een gewoon diploma’s van een school is en niet eentje waarop een werkgever kan lezen dat ‘ie is behaald in de gevangenis. ‘Hier kan ik straks wat mee’, zegt gedetineerde Willem (28).
Nuttig
In oktober zit zijn straf van ruim drie jaar erop. Dan kan hij weer aan het werk, nu als hovenier die ook zelf meubels of een pergola kan maken. ‘Ik heb mijn tijd hier nuttig besteed.’ En hij heeft meer geleerd dan timmeren. In het mbo zitten ook vakken als Nederlands, rekenen en burgerschap. En dat laatste was goed. Gesprekken over actualiteit als de oorlog in Oekraïne of een eigen analyse van je sterke en zwakke kanten, het kwam allemaal voorbij. ‘En daar leer ik best van.’
Moeilijk? Nee hoor, zegt FC-docente Corlienke de Jong: ‘Dit zijn slimme jongens, die ’s avonds alle tijd hebben om tv te kijken. Ze weten veel.’ En dan kun je best in een lokaal bespreken wat bijvoorbeeld de impact is van een lockdown door corona, waardoor er even geen bezoek in de PI kan komen.
Een hindernis zit meer in de strenge regels voor alles dat online kan, waardoor Corlienke maar heel beperkt een computer kan gebruiken in een tijd dat onderwijs voor een flink deel digitaal is. Dat was zeker onhandig, toen examens in Nederlands en rekenen moesten worden afgenomen. Dat gebeurde uiteindelijk op speciale computers, waarop verder alles was afgesloten dan de examenstof. Maar het wordt nog puzzelen, om gedetineerden door te laten gaan op niveau 2. Dat vraagt om meer digitaal.
De docente is vastbesloten: ‘Dit gaan we voor elkaar boksen. Het is machtig om te zien dat je mensen op weg kunt helpen om straks weer een goede plek te vinden in de samenleving.’ In een sector, waar bij bedrijven bovendien veel werk wacht. De gedetineerden hebben er alle vertrouwen in dat hun ‘juf Duracell’ ook dit voor elkaar gaat krijgen.
Re-integratie
Een goede re-integratie, daarop mikt ook de nieuwe wet ‘Straffen en beschermen’. Hierin staat onder meer dat je de kans op vervroegde vrijlating moet verdienen door goed gedrag vanaf het begin. In de gevangenis wordt goed gedrag - waaronder inzet in werk - al beloond met wat extra ruimte, om meteen te voelen dat zoiets loont.
Dylan (37) heeft dat inmiddels wel ondervonden. Met zijn ICT-ervaring kon hij al wat helpen om digitale hobbels binnen alle beperkingen te overwinnen. Hij heeft nog 5,5 jaar te gaan, dus stoomt graag door naar niveau 2. Met de werkplaats als BBL-plek met erkende werkmeesters… En daarna? ‘Ik kan hier een voorsprong nemen en later versneld verder op niveau 3 en 4, op het Friesland College.’ Hij kan rekenen op de steun van zijn docente, die graag in haar netwerk kijkt wat mogelijk is. ‘Prachtig’, zegt Dylan, ‘dat Corlienke zich zo inzet voor gedetineerden.’
En er kan meer, op het gebied van schoonmaak of fietsherstel met opleidingen van het Friesland College misschien. Werkmeester Rob van Schuppen van de bouwwerkplaats ziet het graag. ‘We trekken er met z’n allen hard aan, maar deze mannen moeten ’t toch vooral zelf doen.’ Dan is het veelbelovend. Zo kan hij nu al genieten van kaartjes van gedetineerden, die laten weten dat ze ’t buiten de muren goed doen. ‘Dat gaan er zo natuurlijk nog veel meer worden.’
In de Leeuwarder Courant stond zaterdag een uitgebreid verhaal.