×
Jongeren zijn beter in staat om kritisch met nieuwe media om te gaan dan menigeen denkt. Vormen media als Tiktok, Instagram en meer een bedreiging voor de democratie, vooral door nepnieuws en algoritmes die leiden naar een eigen ‘infobubbel’? ‘Digitale media zijn een vloek én zegen’, stelde wetenschapper Rudy van Belkom op een bijeenkomst van docenten burgerschap van het Friesland College en ROC Friese Poort. ‘Het is maar net wat we laten groeien.’ En dan kan aandacht voor brede vorming echt helpen in het ontwikkelen van kritische denkvaardigheden en het besef een waardevolle rol te kunnen spelen in de samenleving, blijkt uit onderzoek bij ROC Friese Poort.
Nieuwe media zijn voor jongeren een manier om zich met elkaar te verbinden, aldus Van Belkom. Dan gaat het zeker niet louter om selfies en grappige filmpjes, maar ook om maatschappelijke thema’s. Als je ze maar kunt vertalen naar de praktijk… Hier liggen dan ook kansen voor goed burgerschap en de lessen, als je hun kennis kunt aanspreken en aanwakkeren.
Van Belkom, onderzoeker en schrijver van het boek ‘Alive and clicking’, sprak donderdag op een inspiratiebijeenkomst waar docenten burgerschap van ROC Friese Poort en Friesland College voor het eerst samenkwamen. Voor brede vorming van studenten hebben beide scholen sterke ambities, die nu doorklinken in de plannen voor het gezamenlijke ROC. ‘Vakmanschap is belangrijk’, stelde bestuursvoorzitter Remco Meijerink van Friese Poort in zijn opening van de bijeenkomst. ‘Maar brede vorming zorg ervoor dat je duurzaam je weg kunt vinden in een complexe samenleving.’
Als burger én in je vak heb je daar profijt van, aldus bestuursvoorzitter Carlo Segers van het Friesland College. Uit onderzoek blijkt dat mensen in hun werk vaak enorm profiteren van onder meer een open houding en zelfbewustzijn. ‘Ik durf wel te stellen dat zogeheten soft skills de hard skills van de toekomst zijn.’ Hier ligt een opdracht voor alle docenten, maar zeker ook voor specialisten die lessen burgerschap verzorgen. Dan is het goed om samen op te trekken. De bijeenkomst in Heerenveen was dan ook een opstap naar een gezamenlijk platform om onder meer kennis en materiaal te delen.
Die inzet is zeker de moeite waard, blijkt uit een onderzoek van hoogleraar Arjo Klamer van de Erasmus Universiteit naar het meetbare effect van alle aandacht op ROC Friese Poort voor persoonsvorming. De uitkomst was positief.
In het onderzoek van Klamer onder zo’n driehonderd studenten en andere data kwam naar voren dat zij bovengemiddeld goed scoren in vaardigheden als kritisch denken en zelfbewustzijn over hun eigen bijdrage aan de maatschappij. Op andere terreinen op het gebied van burgerschap was de uitkomst meer gemiddeld. Klamer: ‘Maar je kunt zeker zeggen dat jullie waardevol werk verrichten.’ Zo komen jongeren sterker uit de startblokken. Hij daagde de docenten uit om samen te werken aan nieuwe methoden, waardoor de uitkomsten over een paar jaar nóg beter zijn. ‘Dat kom ik graag meten.’
Laat studenten onder meer participeren in de lessen, was een advies van Van Belkom. ‘Laat hen maar eens het initiatief nemen. Misschien zeggen zij geen interesse te hebben in politiek of democratische processen, maar over allerlei onderwerpen hebben zij best een mening die ze willen delen.’ Dat doen ze immers ook in de digitale wereld. Investeer ook in je vaardigheid om dat als docent te begeleiden, stelde Klamer. Hiervoor was meteen alle gelegenheid in een zeer divers aanbod aan workshops.